Anti-kennissers
Vandaag, 28 april 2021, las ik een stuk in De Limburger van Wierd Duk (!) over anti-vaxxers (Experts bezorgd: halen we de 70 procent gevaccineerden? ‘Strijd om priktwijfelaar in cruciale fase’) en dacht meteen hoe analoog de inhoud van het artikel was aan wat wij meemaken bij mensen die tegen kennisrijke curricula zijn en die 21e-eeuwse vaardigheden en ontdekkend leren op de eerste plaats zetten boven het leggen van een goed kennisfundament. Wat volgt is een bewerking van dat artikel, niet over anti-vaxxers maar over anti-kennissers oftewel ‘De strijd tegen de kennistwijfelaars in cruciale fase’.

Zogeheten ‘anti-kennissers’ beweren hun argumenten wetenschappelijk te onderbouwen. Veel wetenschappers publiceren in artikelen, blogs, en boeken waarin aandacht wordt besteed aan die tegenstanders. „Wat hun woordvoerders, zoals nu iemand als [hier noem ik geen namen al zijn er legio!], doen is: ze halen uit de onderwijswetenschappelijke literatuur achterhaalde meningen en circuleren die, waardoor de indruk ontstaat dat zij heel goed ingevoerd zijn. Ze gebruiken hetzelfde potjeslatijn als onderwijskundigen, laten grafieken zien bij lezingen en strooien met wetenschappelijke artikelen, die niet zelden van methodologisch minder kwaliteit zijn.”
Wij kunnen wel nog wel begrip opbrengen voor ‘mensen aan de onderkant van de samenleving’, die zich keren tegen de scholen ‘omdat zij sowieso altijd buiten de boot vallen’. „Maar welvarende, geprivilegieerde, hoogopgeleide mensen, die zich uit een soort antiautoritaire sentiment tegen het opdoen van kennis verzetten omdat zij de school en ‘traditioneel onderwijs’ zien als het Kwaad, zijn gewoon egoïsten. Ze verdienen goed dankzij wat zij zelf in dat verfoeilijke onderwijssysteem hebben geleerd, zijn zogenaamd heel kind-bewust en sociaal, maar als hen wordt gevraagd om zich in te spannend zo dat kinderen de zelfde voordelen oogsten als zij geven ze niet thuis. Als ze één keer solidair moeten zijn waardoor ook dat kwetsbare kind met leerachterstanden, dat niet de nodige voorkennis of sociale situatie hebben om vooruit te komen, die kennis en vaardigheden te verwerven slaan ze op tilt. Wat voor mens ben je dan? Het zijn freeriders, ze liften straks mee op de kennis van anderen, de mensen met een goede kennisfundament, mogelijk maken.”
Deskundigen, die zich al langer bezighouden met de antikennis-beweging, weten dat de harde kern van deze groep niet is te bereiken. „Die leven in een andere wereld, waarin corona niet meer is dan een griepje”, zeggen voorstaanders van een kennisrijke leeromgeving. „Maar we moeten de twijfelaars mee krijgen.”
Wat doet het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) om de trend te keren? Er is een heel scala aan strategieën mogelijk maar… dan moet wel eerst minstens 70 procent van de burgers dit snappen. „Ik moet er bijna van huilen: de aanpakken uit de onderwijswetenschappen zijn van zo’n grote schoonheid. Vooral de nieuwe aanpakken gebaseerd op wenselijke moeilijkheden (desirable difficulties) zijn ongelooflijk effectief; die gaan ervoor zorgen dat miljoenen levens worden verrijkt.” Volgens wij dinosauriërs, geboren optimisten, nadert de daling in kennis van onze kinderen langzaam zijn einde. „Kennisrijke leeromgevingen helpen ons uit de ellende.”